- Τ’άι Π’ινγκ
- Η μεγαλύτερη κινεζική αγροτική εξέγερση του 19ου αι. (1851-64). Αρχηγός της ήταν ο Χουνγκ Σιου τσιάν (1813-1864), χωρικός από το Κουανγκσί, ο οποίος επηρεάστηκε πολύ από τη διδασκαλία των χριστιανών ιεραπόστολων. Αφού έγινε και ο ίδιος κήρυκας της νέας θρησκείας, της οποίας είχε δεχτεί με ενθουσιασμό την ηθική βάση και το μήνυμα, απέκτησε γρήγορα πλήθος πιστών οπαδών. Όταν όμως η εταιρεία Λάτρεις του Θεού, όπως ονομάστηκε το κίνημα, κατηγόρησε τον βουδισμό για ειδωλολατρία, η κυβέρνηση των Μαντσού επενέβη, κατηγορώντας το κίνημα ως ανατρεπτικό και διατάσσοντας τη σύλληψη των αρχηγών και τη διάλυση της οργάνωσης (1850). Οι οπαδοί του Χουνγκ Σιου τσιάν έγιναν από εκείνη τη στιγμή εχθροί της κυβέρνησης των Μαντσού· όχι μόνο αντέδρασαν στην κυβερνητική απαγόρευση, αλλά και γρήγορα οπλίστηκαν και κατέλαβαν τη μικρή πόλη Γουνγκ-αν στην επαρχία Κουανγκσί. Το 1851 κηρύχτηκε η Τ’άι Π’ινγκ Τ’ιεν Κουό (αυτοκρατορία της Μεγάλης Ειρήνης), ενώ ο Χουνγκ πήρε τον τίτλο του Τ’ιεν Ουάνγκ (ουράνιου βασιλιά). Η οριστική ρήξη μεταξύ των Τ’άι Π’ινγκ και της αυτοκρατορίας έπαψε να είναι θρησκευτικό ζήτημα και έγινε πολιτικό. Από το Γιουνγκ-αν ο εμφύλιος πόλεμος επεκτάθηκε γρήγορα σε όλη τη νότια Κίνα, με διπλό χαρακτήρα: αγροτική επανάσταση (με σοσιαλιστικό χαρακτήρα) και κατά των Μαντσού (με εθνικό χαρακτήρα). Ο επαναστατικός στρατός κατευθύνθηκε προς τα B, διέσχισε την επαρχία του Χουνάν και έφτασε έως το Γιανγκτσέ - Κιανγκ. Όλη η ύπαιθρος των νότιων επαρχιών εξεγέρθηκε και οι πόλεις έπεσαν στα χέρια των Τ’άι Π’ινγκ, εκτός από την Τσανγκ-σα. Το 1853 έπεσε το Νανκίν (νότια πρωτεύουσα) που μετονομάστηκε σε Τ’ιεν-τσινγκ (ουράνια πρωτεύουσα). Το 1860 κυριεύτηκαν το Τσανγκ Τσόου και το Βου-σι, το Σουτσόου και η Σαγκάη. Την τελευταία αυτή πόλη υπεράσπισαν οι Άγγλοι, οι οποίοι βομβάρδισαν τους Τ’άι Π’ινγκ. Αργότερα (1863) οι Άγγλοι σχημάτισαν μια λεγεώνα των ξένων με αρχηγό τον Τσαρλς Τζορτζ Γκόρντον (1833-1885), που συνεργάστηκε με την κινεζική ιθύνουσα τάξη για την κατάπνιξη του μεγάλου κινήματος εθνικής εξέγερσης και κοινωνικής αναμόρφωσης. Το Νανκίν καταστράφηκε στο μεγαλύτερο μέρος του και έχασαν τη ζωή τους στον αγώνα περισσότεροι από 100.000 επαναστάτες.
Dictionary of Greek. 2013.